کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیتها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور
عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگههای حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کردها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عربها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کردها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروهها دارای شاخصههای فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویتهای فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوریها و یزیدیها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان
عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهرهای مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهرها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهههای گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبانهای رسمی مردم عراق است. البته زبانهای دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمنهای عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبانهای آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبانهای کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقیها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانوادههای بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانوادههای بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی
عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرزهای غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صدها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنیهای فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرزهای مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاحهای کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیریها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهرهای عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامیها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفتها در شهرها گسترش یافت، اما مخالفتهای ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنیها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماههای پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروههای شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخشهای وسیعی از عراق از جمله شهرهای بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صدها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروهها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگهای داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمکهای ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی
عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیونهای مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استانها و بخشهایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استانهای عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینهها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدامها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغلهای بسیار کمی برای عراقیها ایجاد کرده است.
مقاومت اسلامی عراق بامداد پنجشنبه با صدور بیانیهای اعلام کرد که پالایشگاه نفت رژیم صهیونیستی در حیفا را هدف حمله پهپادی قرار داده است.
کد خبر: ۱۲۳۷۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
آغاز رزمایش بزرگ اردن با آمریکا، فرانسه، انگلیس و ۳۰ کشور دیگر، گزارش امیرعبداللهیان از نشست گفت وگوی ایرانی - عربی، دیدار امیر قطر و اعضای هیأت کنگره آمریکا، فرمان امیر کویت برای تشکیل کابینه جدید و امضای تفاهمنامه همکاری امنیتی مشترک میان سوریه و عراق از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۷۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۴
محافل سیاسی عراق می گویند که مقتدا صدر در صدد بازگشت به صحنه سیاسی است و «رویترز» نیز روز یکشنبه به نقل از منابعی فاش کرد که رهبر جریان صدر می خواهد باردیگر به میدان بیاید و در میدان رقابت بخت خویش را بیازماید.
کد خبر: ۱۲۳۷۰۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۴
وزیر نفت عراق اعلام کرد عراق به حد کافی، تولید نفت را به صورت داوطلبانه کاهش داده است و با هرگونه کاهش تولید اضافی که در نشست آینده اوپک پلاس اعلام شود، موافقت نخواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۳۶۸۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
با تحولات منطقه و جهان
برگزاری رزمایش آمریکا، ناتو، مراکش و ۲۰ کشور دیگر، حمله موشکی مقاومت عراق به پایگاه هوایی «رامون» اسرائیل، پیش بینی جالب ایلان ماسک از برگزاری آخرین انتخابات آمریکا در سال ۲۰۲۴، پایان مذاکرات صلح وزرای خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و عصبانیت نتانیاهو از اظهارات اخیر رئیس جمهوری کلمبیا، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۸۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
با تحولات منطقه و جهان
حمله گسترده موشکی و پهپادی مقاومت عراق به بنادر اسرائیل، برگزاری رزمایش نظامی مشترک ترکیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان، هشدار اف بیآی درباره نفوذ روسیه و چین در انتخابات آمریکا، اضافه شدن 37 نهاد چینی به فهرست سیاه تجاری آمریکا و اعلام جزئیات جدید از عملیات انصارالله یمن در دریای سرخ از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۶۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۱
با تحولات منطقه و جهان
حمله موشکی مقاومت عراق به بندر عسقلان اسرائیل، اعلام آغاز مرحله چهارم نبرد انصارالله یمن علیه اسرائیل، بازداشت یک نظامی آمریکا توسط روسیه، تهدید دادگاه لاهه توسط ۱۲ سناتور آمریکایی و دیدار اسلامی با سفیر عربستان در تهران، از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۸
با تحولات منطقه و جهان
هشدار رییس سیا درباره شراکت ایران و روسیه، افزایش مجروحان رزمایش دریایی آمریکا به ۳۵ تن، حمله پهپادی مقاومت اسلامی عراق به بندر ایلات، انهدام دو پایگاه تروریستها در سوریه توسط جنگندههای روسیه و برنامه آمریکا برای فروش جنگندههای «اف-۱۵ ای. ایکس ۲» از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۷
وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد که ۴ تروریست پکک را در سوریه و عراق کشته است.
کد خبر: ۱۲۳۵۷۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۷
با تحولات منطقه و جهان
واکنش وزیر دفاع انگلیس به تحریمش از سوی ایران، مخالفت امارات با استفاده آمریکا از پایگاههای نظامی در این کشور، حمله موشکی به پایگاه نظامیان آمریکایی در شرق سوریه، رایزنی محرمانه دولت بایدن و عربستان درباره یک توافق و تشکیل کمیتههای مشترک ایران و عراق برای مقابله با اخبار دروغ، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
حمله بی سابقه از خاک عراق به تل آویو، نگرانی شدید آمریکاییها درباره وقوع جنگ داخلی، اعلام تعلیق روابط اقتصادی ترکیه با اسرائیل، حمله پهپادی گروه مقاومت بحرینی به فلسطین اشغالی و حمله هوایی اسرائیل به حومه دمشق از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۴
با تحولات منطقه و جهان
اعلام تحریم های ایران علیه افراد و نهادهای آمریکایی و انگلیسی، نامه ایران به شورای امنیت در رد اتهامات اسرائیل، حمله آمریکا و انگلیس به شمال یمن، اعلام برگزاری رزمایش نظامی آمریکا و پاکستان و حمله پهپادی مقاومت اسلامی عراق به جولان اشغالی از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۵۱۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۳
دبیرکارگروه اضطرار آلودگی هوای خوزستان با اشاره به اعلام دیرهنگام غیرحضوری شدن فعالیت مدارس و دو ساعت تاخیر آغاز کار ادارات در پی وقوع گرد و غبار شدید، گفت: سعی میشود با هماهنگی، این ایراد را برطرف کنیم و از این به بعد با هماهنگی بیشتر، نتیجه تصمیمگیریها به موقع اعلام شود تا چنین شرایطی رخ ندهد.
کد خبر: ۱۲۳۴۵۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۰
بر اساس این قانون، مجازات ۱۰ تا ۱۵ سال حبس برای روابط همجنسگرایانه در نظر گرفته شده و فعالیت هرگونه نهادی برای تبلیغ فحشا و همجنسگرایی در عراق ممنوع شده و مجازات آن هفت سال حبس است.
کد خبر: ۱۲۳۴۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
با تحولات منطقه و جهان
لحظه اصابت و سرنگونی جنگنده پیشرفته آمریکا توسط انصارالله یمن، اعلام سفر رئیس موساد به عربستان، طرح بلندپروازانه ترکیه برای ساخت ناو هواپیمابر، حمله عناصر «پ. ک. ک» به نیروهای ارتش ترکیه و سفر معاون وزیر خارجه به عربستان، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۹
صادرات ایران به عراق در سال گذشته معادل ۹میلیارد و ۲۱۵میلیون دلار بوده و در مقابل واردات ایران از این کشور ۶۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.
کد خبر: ۱۲۳۴۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
سرنگونی پهپاد ۳۰ میلیون دلاری آمریکا توسط انصارالله یمن، حمله موشکی به یک میدان گازی در شمال عراق ، تعویق دیدار بایدن و اردوغان در کاخ سفید، شلیک دو موشک در سواحل یمن به یک کشتی و ترس وزیر دفاع آمریکا از توان تسلیحاتی ایران، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۴۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
در پی حمله پهپادی به میدان گازی «کورمور» در شمال عراق ، مقامات امنیتی عراق از تلفات انسانی و توقف تولید در این میدان گازی خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۳۴۱۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
گروه مقاومت اسلامی عراق در ادامه مقابله با اشغالگران از حمله پهپادی به یک هدف حیاتی دشمن صهیونیستی در بندر اشغالی حیفا خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۴۱۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
با تحولات منطقه و جهان
حمله گسترده انصارالله یمن به کشتیهای آمریکایی و اسرائیلی، واکنش مداخله جویانه آمریکا به حکم اعدام توماج صالحی، امضای تفاهمنامه امنیتی بین ایران و روسیه، ادامه مأموریتهای مستشاران ایرانی در سوریه و برگزاری مانورهای فضایی مشترک آمریکا و کره جنوبی از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۳۳۸۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶